اگر بخواهیم یوگا را به طور خلاصه و رسمی تعریف کنیم باید بگوییم: «یوگا تمرین ذهن و بدن است.» در سبکهای مختلف یوگا حالتهای بدنی متفاوت و تکنیکهای تنفس، مدیتیشن و آرامش با هم ترکیب میشوند و نتیجهی آن آمادگی بدنی، حال خوب و احساس سلامتی است. خاستگاه یوگا هند است و یک تمرینی قدیمی برای ارتقا سلامت روحی و جسمی است. جالب است بدانید که یوگا انواع مختلفی دارد و در رشتههای گوناگون آموزش داده میشود. امروز در دیجیکالا مگ تصمیم گرفتهایم تا به شکلی متفاوت با یوگا آشنا شویم و این تمرین کهن را از نظر تاریخی، فلسفی، سلامت جسم و سلامت ذهن بررسی کنیم.
تاریخچهی و فلسفهی یوگا
کلمهی یوگا برای اولین بار در ریگ ودا آمده است. این کلمه ریشه در زبان سانسکریت داشته و از واژهی «yuj» به معنای اتحاد یا پیوستن گرفته شده است. همانطور که از نامش پیداست این تمرینات فعالیت معنوی سنتی و منعکس کنندهی فلسفهی زندگی واقعی است.
یوگا در دورانی طلایی به عنوان شکلی از پیشرفت معنوی متولد شد. قدمت آن به ۲۶۰۰۰ سال پیش یا زمان «سات یوگا» بازمیگردد. در آن زمان ساگا پاتانجالی در شهر ریشیتکش تاسیس شد که امروزه به شهر یوگا مشهور است. این شهر مقدس و زیبا در دامنهی هیمالیا و در کنار رودخانهی گنگ قرار دارد.
قدیمیترین اسنادی که دربارهی یوگا در دست داریم مربوط به ۵۰۰۰ سال پیش و شمال شبه قارهی هند است. راهبان هندی در اواخر دههی ۱۹۸۰ شروع به گسترش دانش خود در سرزمینهای غرب کردند و این آموزهها به شکلی پیش رفت که در دههی ۱۹۷۰ یوگای مدرن در تمام کشورهای غربی رواج پیدا کرد.
فلسفهی یوگا یکی از شش مکتب اصلی ارتدوکس هندوئیسم است و به اتصال ذهن، بدن و روح اشاره دارد. متافیزیک یوگا بر پایهی دوگانهی «شهود و آگاهی» و «ذهن، شناخت و موضوع» شکل گرفته است. یوگا چندین ایدهی اصلی را با مکتب هندوئیسم آدوایتا ودانتا ترکیب میکند با این تفاوت که فلسفهی یوگا شکلی از عرفان تجربی است در حالی که آدویتا وادنتا شکلی از شخصیت گرایی مونیکست است. نکتهی جالب دربارهی فلسفهی یوگا این است که مکتبهای دیگر هندوئیسم هم آموزهها و تکنیکهای یوگا را میپذیرند و در اصول خود بر آنها تکیه میکنند.
اصل اولیهی یوگا بر پاکسازی بنا شده است. اعتقاد بر این است که بدن انسان مملو از ناخالصیها و انرژیهای منفی بسیار زیادی است که آرامش ذهن را مختل کرده و بر پاکی روح درونی هم تاثیر میگذارد. یوگیهای بزرگ در گذشته تاثیر ناخالصیها را بر ذهن انسان کشف کرده و بر اساس آن از یوگا استفاده کردند تا بتوانند ذهن و جسم افراد را پاک کنند. این تصفیهی بدن، ذهن و روح فلسفهی اصلی یوگا برای دستیابی به خرد واقعی و آزادسازی معنوی است.