تیروئیدیت هاشیموتو
این بیماری تیروئیدیت هاشیموتو ویا بیماری هاشیموتو نیز نامیده می شود.بیماری هاشیموتو، یک بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن دچاراختلالاتی می شود که به بافتهای خود بدن حمله می کند. درافراد مبتلا به هاشیموتو،سیستم ایمنی به غده تیروئید حمله می کند.که این می تواند منجر به کم کاری تیروئید شود. شرایطی که در آن غده تیروئید ،هورمون های کافی برای نیاز بدن را نمی سازد.
غده تیروئید که در جلوی گردن قرار دارد،هورمونهایی را می سازد که متابولیسم را کنترل می کند.که هم شامل ضربان قلب شماست و هم اینکه چگونه بدن ،با سرعت کالری حاصل از غذایی را که می خورید استفاده می کند.
دلایل بوجود آمدن تیروئیدیت هاشیموتو:
بطور مشخص دلیل این بیماری شناخته نشده است.اما عوامل بسیاری در ایجاد آن نقش دارند که شامل:
1 ) ژن : اغلب کسانی که مبتلا به هاشیموتو هستند در خانواده آنها کسانی هستند که بیماری تیروئید و یا بیماری های خود ایمنی دارند. که این بیانگر عوامل ژنتیکی در این بیماری است.
2 ) هورمونها : هاشیموتو درزنان هفت برابربیشتر از مردان بوجود می آید.که این نشان دهنده نقش هورمونهای جنسی می باشد. بعلاوه ، برخی از خانم ها در طول یک سال پس از زایمان دچار مشکلات تیروئید می شوند.اگرچه معمولا این مشکل برطرف می شود ،اما حدود 20 درصد از آنها در سالهای بعد دچار هاشیموتو می شوند.
3 ) میزان بیش ازحد ید: تحقیقات نشان می دهد که برخی از داروهای خاص ومیزان بیش از اندازه ید (که بدن فقط مقدار کمی از این عنصررا لازم دارد که هورمونهای تیروئید را بسازد)، ممکن است عامل بوجود آورنده بیماری تیروئید در برخی افراد حساس باشد.
4 ) درمعرض تشعشعات بودن : گزارش شده است که بیماری های تیروئید در افرادی که در معرض تشعشعات بوده اند، افزایش یافته است .مانند بمب اتمی در ژاپن ،تصادف هسته ای در شهری در اوکراین و تشعشعاتی که برای درمان نوعی از سرطان خون به کار می رود.
علائم هاشیموتو:
در ابتدا ممکن است علائم هاشیموتو خیلی ملایم باشد و درطی سالها گسترش پیدا کند.
اولین نشانه این بیماری بزرگ شدن غده تیروئید است که به آن گواتر می گویند. گواتر ممکن است باعث شود که جلوی گلوی شما حالت متورم به نظر برسد.یک گواتر بزرگ حتی ممکن است عمل بلع را نیز دچار مشکل نماید.
سایر نشانه های کم کاری تیروئید که به دلیل هاشیموتو باشد ، عبارتند از:
1 – چاق شدن
2 – خستگی
3 – رنگ پریدگی و پف صورت
4 – دردهای عضلانی و مفصلی
5 – یبوست
6 – ناتوانی در گرم شدن
7 – به سختی باردار شدن
8 – ریزش مو ،نازک و شکننده شدن موها
9 – پریودهای نا منظم و دردناک
10 – افسردگی
11 –کند شدن ضربان قلب
12-عدم تحمل سرما
13-صدای خشن و زمخت به دلیل بزرگ شدن حنجره
14-ریتم کند تنفس
15-تعریق کم
و چاقی به دلیل تجمع آب و نه به دلیل تجمع چربی
که همه موارد فوق ناشی از کند شدن سیستمهای بدن است و فرد در تمام عملکردهای روزانه فردی کند محسوب میشود. و حتی ممکن است دچار کم شنوایی هم بشود.
از آنجا که علائم تیروئیدیت هاشیموتو ممکن است با سایر اختلالات دیگر پزشکی شباهت داشته باشد ، لذا بسیار اهمیت دارد که به پزشک برای تشخیص درست بیماری مراجعه کنید.
درمان هاشیموتو:
هیچ درمان قطعی برای هاشیموتو وجود ندارد .اما با جایگزین کردن دارو به جای هورمون، می توان سطح هورمونها را تنظیم کرد و متابولسم را به حالت نرمال برگرداند وبهبود داد.
قرص ها با قدرتهای مختلف ومتفاوتی در دسترس هستند.اما اینکه دکترتان کدام دز از دارو را برای شما تجویز نماید بستگی به عوامل متعددی مانند: سن ، وزن ، شدت کم کاری تیروئید و سایر مشکلات سلامتی شما و همچنین سایر داروهایی که ممکن است با ترکیب هورمونهای تیروئید تداخل پیدا کند ، دارد.
زمانیکه شما درمانتان را شروع می کنید ،دکترتان دستور آزمایش TSH (هورمون محرک تیروئید) را به شما خواهد داد تا هم عملکرد غده تیروئیدتان مشخص شود وهم کمک می کند که دکتر متوجه شود که شما دز درست دارو را دریافت کرده اید.
زیرا هورمون تیروئید خیلی به کندی در بدن عمل می کند.و این ممکن است چند ماه طول بکشد که علائم آن از بین برود و یا گواتر شما کوچک تر شود.به هر حال،در گواتر های بزرگ که بهبود نمیابند شاید لازم باشد که غده تیروئید برداشته شود.
نصایحی جهت مواجهه با تیروئیدیت هاشیموتو:
باید درک کرد که تنظیم کردن زندگی با کم کاری تیروئید ،یک دوره آزمون سختی می باشد. در اینجا چند نکته وجود دارد که به شما کمک می کند که بطور مؤثرتری بتوانید بیماری تان را مدیریت نمایید:
1 – همواره دید مثبت داشته باشید.و به یاد بیاورید که بیماری هاشیموتو قابل درمان است و کشنده نیست.
2 – شرایط تان را با همکاری پزشکان ،متخصصین ، تراپیست ها ، خانواده و دوستانتان مدیریت نمایید.
3 – درباره شرایط تان مطالعه و دانشتان را زیاد نمایید.
4 – یک رژیم غذایی سالم داشته باشید.
5 – از سبزیجات صلیبی شکل مانند (گل کلم ، کلم، بروکلی ،کلم بروکسل یا کلم فندقی ، کلم پیچ ) دوری نمایید ،چرا که آنها حاوی موانعی برای غده تیروئید هستند.
6 – بطور مرتب تمرین فیزیکی داشته باشید.
7 – همواره داروی تجویز شده برای تان را استفاده کنید.
8 – بطور مرتب سطح هورمونی خود را چک نمایید.
رژیم غذایی و تمرین فیزیکی برای تیروئیدیت هاشیموتو:
وقتی که ما با مسئله سلامت غده تیروئید مواجه هستیم ،تأکید بر یک رژیم غذایی متعادل شامل سطح بالایی از پروتئین از قبیل مرغ و ماهی ، به تنهایی نمیتواند کافی باشد.
در مواجهه با تیروئیدیت هاشیموتو وبطور کلی بیماری های تیروئید ،هرچه کیفیت غذا بهتر باشد ،غده تیروئید سلامت تر خواهد بود.
از تمام غذاهایی که فرآیندهای زیادی روی آنها انجام شده مانند شکرتصفیه شده ،آرد و مانند اینها باید تا جای ممکن پرهیز کرد.
گفته می شود که سبزیجات صلیبی شکل مانند بروکلی و کلم پیچ باعث کاهش عملکرد غده تیروئید می شوند.بنابراین فکر خوبی است که مصرف این قبیل غذاها را محدود کرد.
با پزشکتان درباره نیازهای تغذیه ای تان صحبت نمائید و از وی بخواهید که به شما در تنظیم یک رژیم غذایی پایه ای کمک نماید. زمانی که میخواهید یک برنامه غذایی مناسب درکنار برنامه درمانی تان داشته باشید ،یک متخصص تغذیه نیز می تواند در این راستا به شما کمک نماید. یک یادداشت روزانه از غذاها داشته باشید و بنویسید که غذاهای مشخص ،چه احساسی را در شما بوجود می آورند. که این می تواند به شما یک دید عالی در مورد غذاهای مشخص و تأثیر آنها روی سلامت تیروئید بدهد.
داشتن تمرین زیاد و مرتب یکی از موارد پایه ای است ،که می تواند عملکرد متابولیسم را گسترش دهد و به متعادل ساختن هورمونها کمک نماید.
پیاده روی روزانه ، دوچرخه سواری و شنا تماماً گزینه های مناسبی می باشند.
یوگا نیز برای کسانی که از مشکلات تیروئید رنج می برند می تواند بسیار کمک کننده باشد، زیرا در یوگا وضیت های خاصی وجود دارد که غده تیروئید را ماساژ می دهد وکمک مؤثری است برای بهینه کردن عملکرد غده تیروئید.
بهترین وضعیت های یوگا برای مشکلات تیروئید:
: آسانایی که هم برای کم کاری و هم برای پرکاری تیروئید میتوانند مؤثر باشند عبارتند از:
1 – ساروانگ آسانا ( ایستادن روی شانه) : این آسانا مهمترین وضعیت برای تحریک غده تیروئید و کنترل تیروکسین می باشد.این تمرین مؤثرترین وضعیت یوگاست .چراکه به دلیل معکوس شدن خون از سمت پاها به سمت سر جریان پیدا می کند و به درمان تیروئید کمک می نماید
.
2 – ویپاریتا کارانی( وضعیت معکوس) : این آسانا به بالانس عملکرد غده تیروید کمک می نماید و پیچیدگی ها و مشکلات حاصل از کم کاری تیروئید را تعدیل می کند.
3 – هالاسانا ( وضعیت گاوآهن) :این آسانا فشاری به گردن می آورد که باعث تحریک غده تیروئید می شود.
4 – ماتسی آسانا( ماهی) : این آسانا یک کشش مناسبی در گردن بوجود می آورد که باعث تحریک غده تیروئید می شود.
5 – اشتر آسانا (وضعیت شتر) : این آسانا نیز باعث کشش گردن می شود.
6 –
سوریا ناماسکار ( سلام بر خورشید)
7 – بوجانگ آسانا( وضعیت کبری) : در این آسانا نیز به نوعی فشردگی و کشش در گردن بوجود می آید که به تعدیل غده تیروئید کمک می نماید.
8 –
ستوباندا ساروانگ آسانا ( وضعیت پل) : این آسانا یکی از وضعیت های مهم برای اختلالات تیروئید می باشد .که اگر در این آسانا تمرین کننده بتواند فرم کاملی از وضعیت را اجرا نماید ، یک کشش وسیعی در گردن بوجود می آید که برای غده تیروئید مفید می باشد.
9 – شیرشاسان ( ایستادن روی سر): یکی از بهترین وضعیت های یوگا برای غده تیروئید می باشد . شیرشاسان بطور مستقیم روی غده تیروئید عمل می نماید و به تعادل عملکرد متابولیسم کمک میکند و بدون فشار زیاد باعث بیداری و هوشیاری می شود.
10 –
دانور آسانا ( وضعیت کمان) : این آسانا غده تیروئید را بطور مؤثری ماساژ می دهد و آن را وادار به ساختن میزان هورمون مورد نیاز برای کنترل تیروئید می نماید.
خم به جلوها- پارشوااوتان آسانا-جانوسرش آساناو تنوعاتش
و آساناهایی که کمک به افزایش سوخت و ساز و کاهش یبوست و افزایش انرژی و رفع خستگی میکنند،مثل پاوان موکتهای دسته اول.
و در تمرینات تنفسی : کاپالابهاتی – نادی شودان – بهاستریکا ،که گرم کننده هستند و آتش گوارش را روشن میکنند.و اوجایی ،به دلیل اینکه آرام کننده است و برای افسردگی مناسب نیست ،حتما با حضور مربی حاذق و پزشک انجام گیرد.
درمان تغذیه ای(آیورودائی)
این افراد به دلیل کاهش سوخت و ساز در بدن و کاهش آتش گوارش دچار سوءهاضمه و انباشتگی متابولیکی (آما) میباشند.
بنابراین استفاده از زنجبیل و نوشیدن آب گرم و غذاهای فیبر دار مناسب با طبع -استفاده از سبزی های تازه – مصرف چربیها و کربوهیدراتهاو محدود کردن غذاهای با طبع و حرارت سرد، مثل گوشت قرمز.
استفاده از غلات سبک مثل جو و سبزیجات پخته و تازه به کاهش آما کمک میکند.
از غذای دیر هنگام خوردن در شب پرهیز شود چون کانالهای بدن ، همچون گل نیلوفر با غروب خورشید بسته میشوند..
مترجم: مهدخت پریشانزاده و مینا یزدانی
منابع:،
www.webmd.com/women/hashimotos-thyroiditis-symptoms-causes-treatments www.nativeremedies.com/ailment/symptoms-of-hashimotos-thyroiditis
www.gyanunlimited.com/health/top-10-poses-for-thyroid-treatment-and-prevention